występujących w Afryce i Azji.
, z wyjątkiem Antarktydy.
Pierwsze koniopodobne stworzenia pojawiły się ok. 54 mln lat temu w Ameryce Płn., skąd następnie dotarły do Azji i Afryki, gdzie powstały współczesne gatunki osłów i zebr. Od samego początku swojej
koniowate wykształcały coraz dłuższe kończyny, umożliwiające szybki bieg. Równocześnie następowała stopniowa redukcja palców – wczesne koniowate na każdej kończynie posiadały cztery lub trzy palce, gatunki współczesne chodzą opierając się na trzecim palcu, po drugim i czwartym palcu pozostały tylko szczątkowe
Rodzina koniowatych obejmuje 9 współcześnie żyjących gatunków, spośród których wyróżnia się konie, osły i zebry.
Konie
- Koń Przewalskiego (Equus przewalskii) – występujący na stepach i półpustyniach Azji Środkowej;
Osły
Zebry
Gatunki udomowione
- koń domowy (Equus caballus) – pochodzący najprawdopodobniej od tarpana (Equus gmelini), gatunku wymarłego pod koniec XIX w.;
- osioł domowy (Equus asinus) – pochodzący od osła afrykańskiego.
WyglądKoniowate mają długie głowy, szyje oraz smukłe nogi.
Oczy położone są po bokach głowy, co zapewnia im duży kąt
widzenia. Wszystkie gatunki pokryte są gęstą i krótką sierścią, grzywa i
ogon pokryta jest częściowo lub całkowicie dłuższymi
włosami. Większość
ubarwiona jest jednolicie, zebry posiadają
charakterystyczne czarne pasy na białym tle. Największe
osobniki osiągają długość ciała do 3 m i wysokość w kłębie do 180 cm. Maksymalna
masa ciała sięga do ok. 1,2 tony (konie rasy shire). Masa dzikich koniowatych wynosi 200-450 kg.
Silne szczęki i mocne zęby są przystosowane do rozdrabniania
pokarmu, składającego się głównie z
traw i innych
roślin zielnych. Dłutowate siekacze służą do skubania
roślin, a zęby policzkowe o wysokich koronach i guzkach połączonych w poprzeczne listwy, służą do rozdrabniania i rozcierania pokarmu.
Tryb życia Konie są wyspecjalizowanymi
roślinożercami, odżywiającymi się trawami, , a także
liśćmi, pędami
drzew i
krzewów i
owocami. Koniowate przemieszczają się nieustannie w poszukiwaniu nowych
pastwisk, gdyż nie mogą przetrwać długo na obszarach ubogich w pożywienie.
Koniowate są społecznymi. Dzikie konie, a także zebra stepowa i zebra górska żyją w stałych grupach złożonych z klaczy i ich źrebiąt. Na czele każdego stada stoi ogier, który broni dostępu do samic przed innymi samcami. W grupie panuje ściśle określona hierarchia klaczy. Osły i zebry Grevy’ego tworzą okresowe zgrupowania. Kilka gatunków koniowatych wykazuje zachowania
terytorialne.
Koniowate porozumiewają się ze sobą za pomocą rżenia, parskania, a także za pomocą sygnałów wizualnych, jak ułożenie ogona i uszu, wyraz pyska, i zapachowych.
RozmnażanieKlacze wydają zwykle na jedno młode, które szybko po narodzinach staje na nogach. Źrebię jest jednak długo zależne od matki – młode ssą
mleko nawet do 13 miesiąca
życia. Z powodu długiej opieki nad młodym, klacze źrebią się przeważnie raz na dwa lata.
Po osiągnięciu dojrzałości
płciowej, młode klacze opuszczają stado i zwykle przyłączają się do stad, zakładanych przez młode ogiery. Młode samce opuszczają stado rodzinne dużo wcześniej i do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej żyją w stadach złożonych z młodych samców.
UdomowienieOsioł domowy został udomowiony przez
człowieka ok. 6 tysięcy lat temu, pochodzi od dziko żyjącego osła afrykańskiego. Najczęściej wykorzystywany jest jako zwierzę juczne, rzadziej jako pociągowe lub wierzchowe.
Osioł może krzyżować się innymi gatunkami z rodziny koniowatych, dając bezpłodne mieszańce.
Muł jest mieszańcem powstałym z krzyżówki klaczy konia domowego i ogiera osła. Muł jest zwierzęciem bardzo wytrzymałym, wykorzystywany jest jako zwierzę pociągowe i juczne.
Osłomuł jest bezpłodnym mieszańcem ogiera konia domowego z klaczą osła. Jest jednak dużo mniej wytrzymały niż muł i jest rzadko spotykany.
Koń został udomowiony na terenie Azji ok. 3,5 tys. lat p.n.e., w ok. 1,5 tys. lat p.n.e. Przodkowie ras gorącokrwistych pochodzą prawdopodobnie od koni Przewalskiego i tarpanów, konie zimnokrwiste wywodzą się od północnoeuropejskiego konia leśnego.
Koń był i do tej pory jest wykorzystywany, choć coraz rzadziej, jako zwierzę pociągowe. Wiele ras jest
hodowanych w celach rekreacyjnych i sportowych.